Jak zrobić kolorowe pachnące maceraty octowe. Do picia, do syropów, do zastosowań kosmetycznych jako tonik, płukanka/mgiełka do włosów, czy też jako składnik płynów czyszczących.
Częstym błędem terminologicznym jest nazywanie octem np. zalanych gotowym octem ziół czy cytrusów – potocznie nazywa się te ciecze “octem ziołowym” czy “octem cytrusowym” podczas gdy są to naprawdę MACERATY octowe: ziołowy macerat octowy i cytrusowy macerat octowy. Zalewanie gotowym octem wsadu to robienie maceratu i o tym jest ten wpis.
Zalewanie wsadu wodą z cukrem i przefermentowanie prowadzi zaś do powstania OCTU. Jeśli chcesz poczytać o rodzajach fermentacji i wykonaniu domowego octu przeczytaj ten wpis.
Maceraty są nie tylko octowe: mogą być też alkoholowe, glicerynowe (gliceryt), olejowe. Każda z cieczy wydobywa inne składniki z rośliny którą macerujemy.
Jak zrobić macerat octowy?
1. Wybieramy wsad – czyli to z czego chcemy robić ocet, a robić go można z wielu rzeczy-niektórzy twierdzą że ze wszystkiego;) Jeśli rozważasz mniej standardowy wsad np. szyszki, orzechy, nasiona, rzadka roślina – najpierw poczytaj o tym produkcie! Macerat octowy wydobywa korzystne składniki ze wsadu, ale może też wydobywać te złe i trujące. Dobrym przykładem może być ocet wrotyczowy – sporo osób go pije (choć oficjalnie jest trujący) w małych ilościach, lecz w dużych może być szkodliwy, służy do odstraszania komarów, pozbywania się wszy. W dalszej części wpisu znajdziesz moje propozycje na wsad.
2. Wyparzony wcześniej słoik wypełniamy wsadem, jeśli jest potrzeba to pokrojonym na mniejsze kawałki. Słoik wypełniamy do 3/4 wysokości. Następnie zalewamy wsad kupnym lub domowym octem. Jeśli ocet ma służyć również do picia to używamy octu jabłkowego 5-6%ego, jeśli do celów gospodarczych (np. na płyn uniwersalny) to może być to ocet spirytusowy-ale nie musi! Ocet jabłkowy ma delikatniejszy zapach więc macerat na tym occie będzie pachniał przede wszystkim wsadem (np. lawendą, pomarańczą). Aby przyspieszyć powstawanie maceratu ocet można wpierw lekko podgrzać (ale nie zagotować!) i takim ciepłym octem zalać wsad. Może to być szczególnie pomocne przy twardym wsadzie-gałązki, szyszki, nasiona. Ostudzony słoik zakręcamy i odstawiamy na półkę (nie na słońce).
3. Po 2-3 tygodniach macerat jest gotowy (owoce, kwiaty, zioła). Jeśli wsad był twardy można przedłużyć macerację np. do momentu aż wsad lub macerat zmieni kolor. Np. ocet jodłowy (choinkowy) robiłam 6 tygodni. Gotowy macerat zlewamy, filtrując go np. przez filtr do kawy do docelowej butelki. Możemy również wydobyć jedynie „stary” wsad, włożyć porcję”nowego wsadu” i ponownie macerować 3 tygodnie – aby uzyskać bardziej intensywny macerat. Podczas maceracji możemy oczywiście otworzyć słoik, sprawdzić zapach maceratu. Zwykle 3 tygodnie wystarcza, nie warto trzymać „miękkiego” wsadu dłużej gdyż w tym momencie z reguły większość aromatu już została oddana, a przedłużanie procesu sprawia że piękny aromat zaczyna tracić intensywność, jest zastępowany innym – na przykładzie skórki z pomarańczy – macerat jest gotowy gdy skórka zmieni kolor i zmętnieje. Gdy zostawimy na dłużej piękny zapach pomarańczy zanika, a zaczynam czuć jakby zapach miąższu-tej białej warstwy pod skórką.
Zależnie od wsadu dobieramy sposób filtrowania gotowego maceratu. Może wystarczyć przelanie przez zwykłe sitko do herbaty (np. macerat z jarzębiny, jodły), najczęściej używam jednak papierowych filtrów do kawy wkładanych w dedykowany plastikowy filtr lub do lejka.
Przykładowe maceraty octowe:
Macerat octowy cytrynowy:
– ocet jabłkowy – 250g (ciepły)
-skórki z 3 cytryn
Zlany po 3 tyg. Mocny, piękny zapach, ale dość szybko słabnie z czasem.
Macerat octowy pomarańczowo-korzenny:
- ocet jabłkowy – 240g (ciepły)
- 2-3 gwiazdki anyżu
- łyżka goździków
- łyżka pieprzu ziarnistego
- skórka z umytej, sparzonej pomarańczy – cienka, jak najmniej białej, spodniej warstwy
- opcjonalnie – łyżeczka ziaren kardamonu
Kolor: bursztynowy-brąz.
Zlany po 10 dniach. Mocny, piękny zapach – korzenno-pomarańczowy, trochę jak zapach grzanego wina. Z czasem zapach słabnie.
Macerat octowy miętowy:
– ocet jabłkowy 410g (zimny)
– pęczek świeżej mięty
– 3 sztuki saszetek mięty Herbapol
– 3 sztuki saszetek mięty Strong Vitax
Zawartość saszetek z miętą wsyp do słoika.
Zlany po 3,5 tyg. Średnio intensywny zapach, szybko słabnie.
Macerat octowy różany:
– ocet jabłkowy – 215g (ciepły)
– płatki róży świeże lub suszone (własne lub kupne) – ok. 10g suchych
Kolor: intensywny, mocny różowy/czerwony
Zlany po 3 tyg.
Macerat octowy lawendowy:
– 210g octu jabłkowego i kwiaty lawendy – intensywny czysto lawendowy zapach
-230g octu jabłkowego i łodyżki/liście lawendy – zapach lawendowo trawiasty
Surowiec z własnego ogródka, suchy (np. z poprzedniego sezonu), lub świeży. Zrobiłam 2 wersje – z samych kwiatów oraz z pozostałych części – łodyg i listków.
Zlany po 3 tygodniach.
Macerat octowy jodłowy – Choinkowy
– 685g octu jabłkowego (zimnego)
– pół-3/4 słoika pociętych na mniejsze części gałązek jodły pochodzących z mojej już podeschniętej choinki
Kolor: pomarańczowy. Zlany po 6 tyg. Opcjonalnie -po 3 tyg. można wymienić wsad na nowe gałązki. Mocny, intensywny zapach choinki-jodły. Zapach długo się utrzymuje.
Pomysł na inne wykorzystanie suchych gałązek jodły: Podczas sprzątania wsypać igły do odkurzacza – niweluje zapach kurzu który może wydobywać się z wywiewnika odkurzacza. Igły roznoszą ładny zapach podczas sprzątania.
Macerat octowy jarzębinowy:
– ocet jabłkowy – 250g (zimny)
– suszona jarzębina (kupiona w sklepie zielarskim) – 10 łyżek – 53g
Kolor: pomarańczowy. Zlany po 4 tyg. Nie nadaje zapachu-użyty w celach kosmetycznych (tonik).
Macerat octowy rozmarynowo-tymiankowy (ziołowy):
Wersja 1:
– ocet jabłkowy – 250 g
– pęczek tymianku
– pęczek rozmarynu
Wersja 2:
-ocet spirytusowy 10%-owy – 100g
– 1łyżka suszonego tymianku
– 1łyżka suszonego rozmarynu
Kolor: pomarańczowy. Zlane po 3 tyg. Wersja 1 ma delikatny ziołowy zapach, wersja 2 ma lepszy, mocniejszy zapach.
Zastosowanie maceratów octowych:
- spożywcze – do picia, sosów – jako ocet smakowy wzbogacony o cenne składniki, zapach, smak wsadu. Już sam ocet jabłkowy jest źródłem witamin, wspomaga odporność, pomaga w odchudzaniu (pektyny), obniża poziom glukozy we krwi, pozytywnie wpływa na krążenie. Jest składnikiem domowych syropów na przeziębienie
- w produktach kosmetycznych – płukanki/mgiełki do włosów, czy toniki do twarzy
- gospodarcze – jako składnik płynów czyszczących uniwersalnych, czy sprayu do szyb i luster itp.
Produktów kosmetycznych i czyszczących na bazie octu/maceratów octowych szukaj klikając tag “ocet jabłkowy” lub „maceraty octowe” poniżej wpisu.
Jeśli podoba Ci się mój blog – możesz postawić mi wirtualną kawę;)
