Jeśli pierwszy raz robisz mydło przeczytaj najpierw ten wpis.
Zielone mydło z 7% przetłuszczenia, barwione na 2 kolory to mydło dość delikatne. Nie zawiera oleju kokosowego, który dobrze się pieni ale nie jest taki delikatny dla skóry. Mydło ma sporą zawartość nienasyconego kwasu tłuszczowego – kwasu linolowego. Mydła z dużą zawartością kwasu linolowego oraz linolenowego (linoleic i linolenic) dobrze jest „zakonserwować” dodatkiem kwasu mlekowego (aby mniej trwałe tłuszcze za szybko nie jełczały). Kwas mlekowy spełnia swoje zadanie – mydło robiłam 2 lata temu i poza zmianą koloru to nic się z nim nie dzieje.
Mydło składa się z 20% smalcu, 20% oleju palmowego, 15% oleju słonecznikowego, 15% oleju ryżowego, 15% oleju z pestek winogron, 10% masła shea oraz 5% oleju rycynowego. Mydła nie blendujemy dużo ponieważ gęstnieje dość szybko.
Mydło sodowe było robione w dużej drewnianej formie – do krojenia na kostki oraz w 1 silikonowej foremce – baranku. Moim zdaniem każde mydło powinno dojrzewać przynajmniej 3 miesiące. To jest minimum, jeśli mydło trochę dłużej poleży będzie lepsze, delikatniejsze. Jeśli tak jak ja chcesz zrobić z mydła baranka na Wielkanoc to jak najbardziej możesz zrobić to mydło teraz i użyć baranka na Święta mimo tego że krótko leżakował – do koszyczka będzie w sam raz. Ja w te Święta Wielkanocne włożę już po raz trzeci mydlanego baranka do koszyczka ze święconką. Mydło robiłam tuż przed Wielokanocą w 2019, niedawno wykończyłam ostatnią kostkę;)
Receptura na mydło z kwasem mlekowym, spiruliną i jęczmieniem (z 500g tłuszczy):
- woda destylowana – 156,75g (zmiana przepisu wg.soapcalc – część wody zastąpiona kwasem mlekowym)
- kwas mlekowy – 8,25g
- wodorotlenek sodu NaOH – 65,87g (zmiana przepisu wg.soapcalc spowodowana dodaniem kwasu mlekowego)
- olej rycynowy – 5% – 25g
- olej z pestek winogron – 15% – 75g
- smalec wieprzowy – 20% – 100g
- olej palmowy – 20% – 100g
- masło shea – 10% – 50g
- olej słonecznikowy – 15% – 75g
- olej ryżowy – 15% – 75g
– Temp.łączenia: tłuszcze – 37,8°C ; ług – 37°C
– przy blendowaniu dość szybko gęstnieje, od wlania ługu, do przełożenia do foremek za pomocą łyżki już dość gęstej masy minęło 15 minut.
– Wyjęte z drewnianej formy i krojone na kostki po 9,5h – 5 kostek + 1 foremka baranek.
– porcja wystarczyła do wypełnienia ok. 1/3 długości drewnianej formy o wymiarach 33,5cm/9cm/7cm (dł/szer/wys.). Są to wymiary w maksymalnym ustawieniu ścianek, ścianki można regulować np. ustawić połowę czy 3/4 długości formy, wysokość jest liczona do brzegów formy-mydło może oczywiście wystawać ponad formę-być wyższe lub też niższe).
Poniżej znajduje się oryginalny przepis wygenerowany przez SoapCalc. Przepis ten zmodyfikowałam gdyż dodałam kwas mlekowy (patrz wyjaśnienia poniżej tabelki).
Jak obliczać ilość kwasu mlekowego, modyfikacje ilości wody/wodorotlenku:
W przepisie zmieniłam ilość wody i wodorotlenku. Część wody (5% – 8,25g) zastąpiłam kwasem mlekowym o 80%-owym stężeniu (taki jest najczęściej w sprzedaży). Czystego kwasu mlekowego dodałam zatem 6,6g. 6,6g ze 165g (całkowita ilość wody i kwasu) stanowi 4% – tyle jest czystego kwasu mlekowego licząc wg. wody w mydle. Ilość kwasu mlekowego podaje się najczęściej na masę tłuszczy ponieważ ilość wody się zmienia – odparowuje. Kwasu mlekowego mamy zatem 1,32% wg. masy tłuszczy (6,6g „czystego” kwasu na 500g tłuszczy).
Jeśli poprzestalibyśmy tylko na dodaniu kwasu mlekowego to przetłuszczenie naszego mydła wzrosłoby z planowanych 7% do ok. 11%. Aby przetłuszczenie nie uległo zmianie należy dodać wyliczoną dodatkową ilość wodorotlenku.
Jak obliczyć ile więcej trzeba dodać wodorotlenku? Wynika to z pewnej zależności.
- 1g kwasu mlekowego (C3H6O3) neutralizuje 0,444g wodorotlenku sodu (NaOH) lub 0,623g wodorotlenku potasu (KOH) ;
Z równania reakcji kwasu mlekowego z wodorotlenkiem wynika że 1g. kw. mlekowego neutralizuje 0,444 NaOH. Ja dodałam 6,6g czystego kwasu mlekowego (100%-ego) więc 6,6g zneutralizuje mi 2,9304 g NaOH. dodaję tą wyliczoną ilość do podanej w oryginalnym przepisie z soapcalc: 62,94g + 2,9304g = 65,87g. Tyle wodorotlenku trzeba dodać (bo tyle zneutralizuje dodany kwas) aby przetłuszczenie się nie zmieniło.
Wykonanie mydła:
1. Przygotuj miejsce pracy, składniki, foremkę – jeśli jest to forma drewniana to przed skręceniem obłóż ją papierem do pieczenia (lub śniadaniowym);
2.W dużym, wysokim naczyniu misce/zlewce dokładnie odważ na wadze wszystkie tłuszcze;
3. Zacznij podgrzewać tłuszcze w kąpieli wodnej tj. wkładamy miskę/zlewkę do dużego garnka z gorącą wodą. Podgrzewamy wodę w garnku aż do rozpuszczenia tłuszczy;
4. Gdy tłuszcze się roztapiają odważ 8,25g kwasu mlekowego (o 80%-owym stężeniu) i 156,75g wody demineralizowanej w solidnym szklanym (szkło borokrzemianowe) zaparzaczu lub zlewce. W wodzie rozpuściłam jeszcze 1 łyżkę białego cukru (aby mydło lepiej się pieniło);
5. Załóż rękawiczki i odważ 65,87g wodorotlenku sodu NaOH np. w plastikowym kubku/zlewce;
6. Włącz wyciąg/otwórz okna, załóż jeszcze okulary ochronne i ewentualnie maseczkę, włóż szklany zaparzacz/zlewkę z wodą do zlewu lub postaw na płytkach na tarasie i powoli wsyp NaOH aby powstał ług. Pozostaw w przewiewnym miejscu aż do całkowitego rozpuszczenia (możesz zamieszać metalową łyżką – nie zdejmuj rękawiczek!) i ostudzenia do ok.38°C. Tłuszcze też powinny się ochłodzić do podobnej temperatury. Dodatek kwasu mlekowego barwi ług na lekko żółty kolor.
7. Zmierz termometrem bezdotykowym temperaturę tłuszczy i ługu, powinna być zbliżona i wynosić ok. 38°C. Następnie ostrożnie, lejąc np. po końcówce blendera wlej ług do rozpuszczonych tłuszczy. U mnie temp. łączenia wynosiła: 37,8°C tłuszcz ; 37°C ług;
8. Wymieszaj masę dokładnie łyżką lub blenderem – aż stanie się nieprzezroczysta;
9. Powstałą w skutek połączenia tłuszczy z ługiem zmydlającą się, już nie przezroczystą masę nazywamy budyniem. Jeśli chcesz dodatkowo zrobić małe mydełko w naturalnym kolorze to teraz wlej część budyniu do silikonowej foremki – ja wybrałam baranka – foremkę kupiłam w sklepie Ecoflores.
10. Pozostały budyń podziel na 2 równe części. Do każdej części dodaj tyle barwnika aby uzyskać upragniony kolor. Ja zabarwiłam mydło spiruliną (2 łyżeczki) oraz młodym jęczmieniem (2 łyżeczki). Spirulina nadaje mydłu ciemnozielony kolor, młody jęczmień zaś jasnozielony. Barwniki te nie są jednak tak trwałe jak miki (którymi zwykle barwię mydła).
11. Na samym końcu, na wierzchu mydła wykonałam prosty wzór: włożyłam płytko w mydło patyczek do sushi/grilla przy węższym boku formy, następnie rysowałam patyczkiem jakby rozciągnięte literki S prowadząc patyczek wzdłuż wąskiego boku od lewej do prawej potem zakręt i od prawej do lewej i tak wzdłuż całej formy. Mydło przykryj z góry np. przezroczystą folią i odstaw (nie na słońcu) w bezpieczne miejsce.
12. Mydło wyjęłam (ręce w rękawiczkach!) z formy i pokroiłam po 9,5h. Mydło kroiłam na desce przy użyciu zwykłego noża. Wyszło mi 5 kostek. Pokrojone na kostki mydło odstawiamy do dojrzewania w suche miejsce, nie przykrywamy szczelnie i nie owijamy mydeł (aby woda mogła z nich odparowywać) – przechowujemy je w chłodnym, zacienionym miejscu, przykryte tak aby nie osadzał się na nich kurz, ale z dostępem powietrza. Może być to kartonowe pudełko po butach (uchylone jeśli mydło jeszcze dojrzewa, potem można zamknąć), lub plastikowe pudełko z zamkniętą pokrywką, jeśli po bokach ma dziury-uchwyty. Plastikowe pudełko wyłóż papierem do pieczenia, w taki sposób aby papier zakrywał również otwory/uchwyty po bokach – ale nie szczelnie, tylko tak aby się nie zakurzyło w środku. Może to być i łubianka przykryta z wierzchu papierem do pieczenia.
Moje mydła dojrzewają w pudełkach na szafie, a po co najmniej 3 miesiącach chowam je do zamkniętych pudełek do szafy/komory kanapy.
Na granicy żelowania mydła widać biały nalot/smugi – tym się nie przejmuj, gdy zwilżymy mydło nalot znika.
Kolory najładniejsze są w świeżym mydle, z czasem zaczynają blednąć, różnica w odcieniach zieleni zaciera się. Po 2 latach nie widać już prawie wcale że mydło było zielone (jest żółte) – nie widać też różnicy w kolorze między spiruliną a młodym jęczmieniem. Po 2 latach kolor jest raczej żółto-zielony – widać to gdy zestawimy to mydło z jasnym-biało-kremowym barankiem (w naturalnym kolorze) – kolor jest inny niż baranka, ale nie taki zielony jak na początku.
Z podanych proporcji wyszło mi 5 kostek oraz 1 małe mydełko baranek. Mydełko z małej silikonowej foremki nie musi być wyjmowane wtedy kiedy kroimy mydło, może poleżeć w foremce dłużej, aby nie zniszczyło się przy wyciąganiu. Wyciąganie mydełka z foremki nie było problemem ponieważ jest ona z elastycznego silikonu. Foremkę kupiłam w sklepie Ecoflores.
Jeśli podoba Ci się mój blog – możesz postawić mi wirtualną kawę;)
